Pashusavardhan vibhag yojana 2025
Pashusavardhan vibhag yojana 2025 : नमस्कार मित्रांनो, भारतीय कृषी क्षेत्रामध्ये शेतकरी हा केंद्रबिंदू आहे. शेतकऱ्यांचा मुख्य आधार शेती असला तरी पशुपालन हे शेतीला पूरक साधन म्हणून अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शेळीपालन, गायी-म्हशींचे पालन, कुक्कुटपालन, मेंढीपालन या सर्व व्यवसायांमधून शेतकऱ्यांना नियमित उत्पन्न मिळते. राज्य शासनामार्फत शेतकऱ्यांना पशुपालनासाठी विविध योजना राबवल्या जातात.
महाराष्ट्र शासनाचा पशुसंवर्धन विभाग दरवर्षी शेतकऱ्यांसाठी अनेक अनुदानित योजना जाहीर करतो. या योजनांतून ओपन कास्ट प्रवर्गातील लाभार्थ्यांना 50% अनुदान तर अनुसूचित जाती (SC) व अनुसूचित जमाती (ST) लाभार्थ्यांना 75% पर्यंत अनुदान दिले जाते.
या लेखामध्ये आपण 2025 सालातील पशुसंवर्धन विभागाच्या योजनांविषयी, अर्ज करण्याची पात्रता, आवश्यक कागदपत्रे आणि ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया सविस्तर जाणून घेणार आहोत.
उपलब्ध योजना
पशुसंवर्धन विभागामार्फत दरवर्षी अनेक योजना राबवल्या जातात. यामध्ये मुख्यतः खालील प्रकारच्या योजना आहेत : (Pashusavardhan vibhag yojana 2025)
1. गाय वाटप योजना
- देशी गाय व संकरित गाय पालनासाठी अनुदान.
- दुग्धोत्पादन वाढविणे हा उद्देश.
2. म्हैस वाटप योजना
- म्हैशींचे पालन करून दूध उत्पादन वाढविण्यास मदत.
3. शेळी वाटप योजना
- ग्रामीण भागातील महिलांसाठी व लघुधारक शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त.
- कमी खर्चात सुरू होणारा व जास्त उत्पन्न देणारा व्यवसाय.
4. कुक्कुटपालन योजना
- कोंबड्या पालनासाठी अनुदान.
- अंडी व मांस उत्पादन वाढविण्यासाठी मदत.
5. इतर पूरक योजना
- मेंढी पालन, डुक्कर पालन, वाडा बांधणीसाठी मदत इ.
अधिक वाचा: गाई म्हैस खरेदी साठी 7० टक्के अनुदान
अर्ज करण्यासाठी महत्वाच्या तारखा (Pashusavardhan vibhag yojana 2025)
- ऑनलाईन अर्ज सुरू होण्याची तारीख: 3 मे 2025
- अर्जाची शेवटची तारीख: 2 जून 2025
- लाभार्थी पात्रता यादी प्रसिद्ध होणार: 2 जुलै 2025
अनुदानाचे स्वरूप
- ओपन प्रवर्गासाठी : 50% अनुदान
- SC व ST प्रवर्गासाठी : 75% अनुदान
- विविध योजनांमध्ये जिल्हास्तरीय तसेच राज्यस्तरीय पातळीवर वेगळे अनुदान दर आहेत.
लाभार्थी पात्रता (Pashusavardhan vibhag yojana 2025)
अर्जदाराने काही अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे :
- अर्जदाराचे किमान वय 18 वर्षे असावे.
- एका आधार कार्डवर आणि मोबाईल नंबरवर एकदाच नोंदणी करता येईल.
- अर्जदार SC/ST असल्यास जात प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
- दिव्यांग प्रवर्गासाठी 3% जागा राखीव असून किमान 40% दिव्यांग प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
- अर्जदार दारिद्र्य रेषेखालील असल्यास BPL यादीतील क्रमांक नमूद करणे आवश्यक आहे.
- अर्जदाराने शेळी पालन/कुक्कुटपालन/दुग्ध व्यवसायाचे प्रशिक्षण घेतले असल्यास प्राधान्य.
- अर्जदाराने व त्याच्या कुटुंबाने मागील 3 वर्षात याच योजनांचा लाभ घेतलेला नसावा.
- अर्जदाराच्या कुटुंबात कोणीही शासन/निमशासकीय सेवेत कार्यरत नसावे.
ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया (Step by Step मार्गदर्शन)
1. नोंदणी प्रक्रिया
- सर्वप्रथम पशुसंवर्धन विभागाच्या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
- होम पेजवर “योजने अर्जदार नोंदणी” या पर्यायावर क्लिक करा.
- स्टार (*) मार्क असलेली सर्व माहिती भरणे बंधनकारक आहे.
- अर्जदाराचे नाव, वडिलांचे नाव, आडनाव, लिंग, जन्मतारीख भरा.
- मोबाईल नंबर व ईमेल आयडी (असल्यास) टाका.
- अर्जदाराचा फोटो (80KB JPG/PNG) व स्वाक्षरी (40KB JPG/PNG) अपलोड करा.
2. पत्ता व जात प्रवर्ग निवड
- अर्जदाराचा जिल्हा, तालुका व गाव निवडा.
- जात प्रवर्ग ओपन/SC/ST निवडा.
- SC/ST निवडल्यास जात प्रमाणपत्र अपलोड करणे आवश्यक.
3. अतिरिक्त माहिती
- दिव्यांग असल्यास प्रमाणपत्रासह दिव्यांग टक्केवारी नमूद करा.
- दारिद्र्य रेषेखालील असल्यास BPL यादीतील क्रमांक टाका.
- शैक्षणिक पात्रता नमूद करा.
- शेती क्षेत्र (हेक्टरमध्ये) लिहा.
- 12 अंकी राशन कार्ड क्रमांक भरा.
4. बँक खाते तपशील
- बँकेचे नाव, शाखा नाव, खाते क्रमांक, IFSC कोड नमूद करा.
- पासबुकवरील तपशील अचूक असणे आवश्यक.
5. कुटुंबातील सदस्यांची माहिती
- रेशन कार्डवरील प्रत्येक सदस्याचे नाव, वय, लिंग, आधार क्रमांक भरा.
- पुरुष व स्त्रिया यांची संख्या वेगळी नमूद करा.
6. योजना निवड (Pashusavardhan vibhag yojana 2025)
यादीतून अर्जदाराने गाय, म्हैस, शेळी, कुक्कुटपालन यापैकी योजना निवडावी.
निवडल्यानंतर अर्जदारास काही प्रश्न विचारले जातील :
- महिला बचत गटाची सदस्य आहे का?
- भूधारक आहे का?
- दारिद्र्य रेषेखाली आहे का?
- सुशिक्षित बेरोजगार आहे का?
- सिंचन व्यवस्था आहे का?
- सध्या किती पशुधन आहे? (नसेल तर शून्य नमूद करा)
- वाडा आहे का? असल्यास प्रकार निवडा (कच्चा, पक्का, गवती छप्पर इ.)
7. स्वहिस्सा व अटी
- अर्जदाराने स्वहिस्सा स्वतः उभारणार की बँक कर्ज घेणार हे नमूद करा.
- नियम व अटी पूर्ण वाचून “मान्य आहे” या चेक बॉक्सला टिक करा.
8. अर्जाचा प्रिव्ह्यू
- भरलेली माहिती तपासून घ्या.
- चुकी असल्यास “बदल करा” वर क्लिक करा.
- सर्व माहिती बरोबर असल्यास “जतन करा” वर क्लिक करा.
9. अंतिम नोंदणी
- नोंदणी पूर्ण झाल्यानंतर अर्जदाराला अर्ज क्रमांक व पासवर्ड एसएमएसद्वारे मिळेल.
- भविष्यातील सर्व व्यवहारासाठी हा क्रमांक जपून ठेवा.
- अर्जाची प्रिंट आउट काढून ठेवा.
निवड प्रक्रिया
- लाभार्थ्यांची निवड Randomized Computerized पद्धतीने केली जाईल.
- निवड झालेल्या लाभार्थ्यांना SMS व स्थानिक पशुसंवर्धन अधिकारी यांच्या मार्फत कळविले जाईल.
- पात्र झाल्यास आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करणे बंधनकारक असेल.
- कागदपत्रे निश्चित कालावधीत जमा न केल्यास पात्रता रद्द होईल.
आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- जात प्रमाणपत्र (SC/ST साठी)
- राशन कार्ड
- बँक पासबुकची प्रत
- राहण्याचा पुरावा (Voting Card / 7/12 उतारा)
- दारिद्र्य रेषेखालील प्रमाणपत्र (असल्यास)
- दिव्यांग प्रमाणपत्र (40% पेक्षा जास्त असल्यास)
- शैक्षणिक पात्रतेचे प्रमाणपत्र
- प्रशिक्षण प्रमाणपत्र (असल्यास)
- पासपोर्ट साईझ फोटो व स्वाक्षरी
महत्वाच्या सूचना
- एका मोबाईल नंबरवर एकदाच नोंदणी करता येईल.
- अर्जदाराने दिलेली माहिती चुकीची असल्यास अर्ज रद्द होईल.
- निवड झाल्यानंतर एक महिन्यात पशुधन खरेदी करण्याची जबाबदारी अर्जदाराची असेल.
- योजना फक्त ग्रामीण भागातील लाभार्थ्यांसाठी लागू असून, नगरपरिषद/महानगरपालिका क्षेत्रातील रहिवाशांसाठी लागू नाही.
निष्कर्ष
पशुसंवर्धन विभागामार्फत शेतकऱ्यांना दिल्या जाणाऱ्या या योजना (Pashusavardhan vibhag yojana 2025) खरोखरच ग्रामीण अर्थव्यवस्थेसाठी आणि शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नवाढीसाठी महत्त्वपूर्ण आहेत. शेळी, गायी, म्हैशी किंवा कुक्कुटपालनाच्या व्यवसायातून शेतकऱ्यांना रोजगार, उत्पन्न आणि स्थैर्य मिळते. शासनाकडून मिळणारे ५०% ते ७५% पर्यंतचे अनुदान शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा देणारे आहे.
योग्य माहिती भरून, आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करून आणि वेळेत अर्ज केल्यास शेतकरी या योजनांचा लाभ सहज घेऊ शकतात.